Τι είναι η κολλώδης ωτίτιδα;

Κολλώδης ωτίτιδα ονομάζεται η συσσώρευση υγρού στην τυμπανική κοιλότητα, την περιοχή δηλαδή που βρίσκεται πίσω από το τύμπανο. Η συσσώρευση του υγρού επηρεάζει την κίνηση της τυμπανικής μεμβράνης και των ακουστικών οσταρίων, τα οποία περιβάλλονται από παχύρρευστη βλέννα.

Τι προκαλεί την κολλώδη ωτίτιδα;

Κύρια αιτία της πρόκλησης κολλώδους ωτίτιδας αποτελεί η δυσλειτουργία της Ευσταχιανής σάλπιγγας. Η Ευσταχιανή σάλπιγγα είναι ένας σωλήνας που συνδέει την τυμπανική κοιλότητα με την μύτη, επιτρέποντας τη διέλευση του αέρα εντός της κοιλότητας. Βοηθάει επίσης και στην εξισορρόπηση της πίεσης. Υπάρχουν ενδείξεις ότι επαναλαμβανόμενες φλεγμονές στην περιοχή αυτή συντελούν στην ανάπτυξη κολλώδους ωτίτιδας.

Ποιος πάσχει συνήθως από κολλώδη ωτίτιδα;

Η πάθηση αυτή προσβάλει σε μεγάλη πλειοψηφία τα παιδιά, αλλά μπορεί να αφορά και μεγαλύτερες ηλικίες. Δεν είναι κληρονομική, αλλά υπάρχουν μερικές κατηγορίες ασθενών με αυξημένο ποσοστό κολλώδους ωτίτιδας, όπως σε περιπτώσεις κυστικής ίνωσης ή σύνδρομο Down.

Ποιες είναι οι επιπτώσεις της κολλώδους ωτίτιδας;

Τα μικρά παιδιά με κολλώδη ωτίτιδα μπορεί συχνά να αντιμετωπίσουν προβλήματα επικοινωνίας με επιπρόσθετη επιβάρυνση στην εκμάθηση της γλώσσας. Η κολλώδης ωτίτιδα προκαλεί πάντοτε βαρηκοΐα, ενώ σπάνια σχετίζεται με πόνο ή αίσθημα βάρους/ πληρότητας του αυτιού.

Πως γίνεται η διάγνωση;

Η διάγνωση γίνεται με ωτομικροσκόπηση, εξέταση δηλαδή των αυτιών με μικροσκόπιο. Στη διάγνωση επίσης συμβάλει η τυμπανομετρία. Με την εξέταση αυτή εκτιμάται η κινητικότητα της τυμπανικής μεμβράνης και ανιχνεύεται η παρουσία υγρού εντός της τυμπανικής κοιλότητας. Τέλος, με την  ακοομέτρηση μπορεί να καθοριστεί ο βαθμός της προκαλούμενης βαρηκοΐας.

Θεραπεία

Σε ήπιες περιπτώσεις με μικρού βαθμού βαρηκοΐας, δεν απαιτείται καμία χειρουργική παρέμβαση. Αντίθετα, ο ασθενής πρέπει να παρακολουθείται σε τακτά χρονικά διαστήματα, έως ότου η πάθηση αυτοιαθεί. Στις περιπτώσεις όμως όπου η ποσότητα του υγρού είναι μεγάλη με συνυπάρχουσα βαρηκοΐα μεγάλου βαθμού, η θεραπεία είναι είτε φαρμακευτική ή χειρουργική.

Φαρμακευτική θεραπεία

Μπορεί να χορηγηθούν αντιισταμινικά, αντιβιοτικά ή κορτιζονούχα σκευάσματα (ρινικά σπρέι ή σιρόπι) ή συνδυασμός αυτών, ανάλογα με τη βαρύτητα της κατάστασης και τις προτιμήσεις του θεράποντα γιατρού. Επίσης, ορισμένες φορές συστήνεται και η χρήση της συσκευής Otovent, με την οποία ο ασθενής ωθεί ουσιαστικά αέρα μέσω της Ευσταχιανής σάλπιγγας εντός της τυμπανικής κοιλότητας.

Χειρουργική θεραπεία

Σε περιπτώσεις αποτυχίας της φαρμακευτικής αγωγής ή σε σοβαρές περιπτώσεις (εκφύλιση, ατελεκτασία τυμπανικής μεμβράνης) συνιστάται η χειρουργική παρέμβαση. Γίνεται τυμπανοτομή, αναρρόφηση του κολλώδους υγρού και τοποθέτηση σωληνίσκων αερισμού (grommets). Η επέμβαση γίνεται υπό τοπική αναισθησία στους ενήλικες, ενώ στα παιδιά υπό γενική αναισθησία. Μπορεί επίσης να συνδυαστεί και με αφαίρεση των αδενοειδών εκβλαστήσεων ? αδενοειδεκτομή  (κρεατάκια). Οι σωληνίσκοι αερισμού παραμένουν για χρονικό διάστημα 6 ? 12 μήνες. Σπάνια, μετά την αποβολή τους μπορεί να αναπτυχθεί ξανά κολλώδης ωτίτιδα οπότε και πρέπει να ξαναγίνει εκ νέου τοποθέτηση σωληνίσκων.

Μετεγχειρητικές οδηγίες

Είναι πολύ σημαντική η αποφυγή διαβροχής του αυτιού. Στο μπάνιο συνιστάται η χρήση ωτοασπίδων ή ενός τεμαχίου βαμβακιού εμποτισμένο σε ελαιόλαδο ή βαζελίνη, το οποίο τοποθετείται στον ακουστικό πόρο. Στη θάλασσα μπορεί να χρησιμοποιηθούν ειδικές ωτοασπίδες (earbandit). Η αεροπορική πτήση δεν αποτελεί πρόβλημα. Αντίθετα, ο σωληνίσκος αερισμού επιτρέπει τη καλύτερη εξίσωση των ατμοσφαιρικών πιέσεων. Καλό είναι να γίνεται επανεξέταση του ασθενούς κάθε 3 περίπου μήνες έως ότου αποβληθούν οι σωληνίσκοι. Επίσης, συνιστάται η τοποθέτηση αντιβιοτικών σταγόνων μία φορά την εβδομάδα.